یکی از منابع انرژی اصلی در کشور پاکستان، گاز مایع است، این محصول با بهره‌مندی از ویژگی‌هایی همچون احتراق پاک، کارایی بالا و قیمت مناسب، به یکی از محبوب‌ترین منابع انرژی در این کشور تبدیل شده است. گاز مایع در پاکستان، در مصارف خانگی مانند پخت‌وپز و گرمایش و صنایع مختلف کاربرد گسترده‌ای دارد. از سوی دیگر، ایران با داشتن منابع عظیم نفتی و گازی و بهره‌گیری از متخصصان خبره در این حوزه، به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان و صادرکنندگان گاز مایع در جهان شناخته می‌شود. نزدیکی جغرافیایی ایران و پاکستان، همراه با نیاز روزافزون پاکستان به تأمین پایدار انرژی، فرصتی بی‌نظیر برای تجار جهت صادرات گاز مایع به پاکستان فراهم آورده است.
پاکستان،مصرف کننده بزرگ گاز مایع در جهان
پاکستان، به‌عنوان یکی از پرجمعیت‌ترین کشورهای جهان، با جمعیتی بیش از ۲۴۰ میلیون نفر و اقتصادی در حال توسعه، به‌طور گسترده‌ای به منابع انرژی وابسته است.به دلایل زیر گاز مایع (LPG) یکی از منابع انرژی اصلی پاکستان به شمار می‌آید:
- علی‌رغم داشتن ذخایر محدود گاز طبیعی، تولید داخلی پاکستان پاسخگوی تقاضای گسترده نیست. این کشور به‌ویژه در مناطق دورافتاده و روستایی فاقد زیرساخت‌های گازرسانی است. گاز LPG به دلیل حمل‌ونقل و توزیع آسان، گزینه‌ای مناسب برای تأمین انرژی در این مناطق محسوب می‌شود.
- بخش عمده‌ای از گاز مایع در پاکستان در مصارف خانگی استفاده می‌شود. این کشور، به‌ویژه در مناطق روستایی و دورافتاده، با کمبود زیرساخت‌های گاز طبیعی روبه‌رو است و بسیاری از خانواده‌ها از گاز مایع برای پخت‌وپز و گرمایش استفاده می‌کنند.
- بسیاری از صنایع کوچک و متوسط نیز در پاکستان از گاز مایع به‌عنوان سوخت اصلی برای تولید استفاده می‌کنند. صنایعی مانند غذا، کشاورزی و تولید مواد شیمیایی به LPG به‌عنوان یک منبع انرژی مطمئن و قابل‌دسترس وابسته‌اند.
- جمعیت رو به رشد پاکستان و گسترش شهرنشینی، نیاز به منابع انرژی پایدار و متنوع را افزایش داده است. این امر به‌ویژه در شهرهای پرجمعیت مانند کراچی، لاهور و اسلام‌آباد مشهود است، جایی که مصرف گاز مایع به‌طور چشمگیری افزایش یافته است.
مزایای صادرات گاز مایع به پاکستان
صادرات گاز مایع به پاکستان برای هر دو کشور مزایای قابل‌توجهی به همراه دارد. از یک سو، ایران با داشتن منابع عظیم گازی و نزدیکی جغرافیایی به پاکستان، می‌تواند از این تجارت برای افزایش درآمدهای ارزی و استفاده بهینه از منابع گازی خود بهره‌مند شود. از سوی دیگر، پاکستان با واردات گاز مایع از ایران، انرژی پایدار و مقرون‌به‌صرفه‌ای برای مصارف خانگی و صنعتی خود تأمین کرده و وابستگی خود به سایر تأمین‌کنندگان را کاهش می‌دهد. در نهایت، صادرات گاز مایع به پاکستان باعث ایجاد فرصت های بی نظیر شغلی در هر دو کشور می‌شود.
روش حمل گاز مایع به پاکستان
صادرات گاز مایع به پاکستان عمدتاً از طریق حمل‌ونقل زمینی با استفاده از تانکرحمل گاز مایع انجام می‌شود. نزدیکی جغرافیایی ایران به پاکستان و وجود مرزهای مشترک زمینی، این روش را به یکی از کارآمدترین و مقرون‌به‌صرفه‌ترین گزینه‌ها تبدیل کرده است. لازم است شرکت‌های حمل گاز مایع با دقت در جذب کشنده حمل گاز مایع ، آموزش رانندگان و… ایمنی حمل و نقل را تضمین کنند.
موانع و چالش ها
صادرات گاز مایع نیز مانند هر کسب و کار دیگر چالش های خود را دارد که در زیر به آن‌ها اشاره می‌کنیم:
- تحریم های بین المللی علیه ایران: تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران، محدودیت‌هایی در نقل و انتقالات مالی، حمل‌ونقل و دسترسی به بازارهای بین‌المللی ایجاد کرده‌اند، که روند صادرات را پیچیده‌تر می‌کنند.
- نوسانات نرخ ارز هر دو کشور: نوسانات نرخ ارز، به ویژه در ارزش ریال و روپیه در برابر دلار، برنامه‌ریزی مالی و قیمت‌گذاری را دشوار کرده و بر سودآوری معاملات تأثیر می‌گذارد.
- نبود زیرساخت های کافی در پاکستان: در پاکستان نیز نبود زیرساخت‌های کافی، از جمله تأسیسات ذخیره‌سازی و شبکه حمل‌ونقل مناسب، ظرفیت پذیرش گاز مایع را محدود کرده است.
- ناامنی در مناطق مرزی بین دو کشور: ناامنی در مناطق مرزی میان ایران و پاکستان ممکن است صادرات را با تاخیر مواجه سازد.
به طور مثال در شهریور ۱۴۰۳ گمرک تفتان پاکستان در مقابل گمرک میرجاوه ایران از تخلیه ۳۰۰ دستگاه تانکر حمل گاز مایع جلوگیری کرده بود که پس از رایزنی های وزارت خارجه و گمرک ایران به روال گذشته بازگشت.
سخن آخر
همان‌طور که در این مقاله بیان شد، صادرات گاز مایع به پاکستان به عنوان یکی از بازارهای پررونق در دهه‌های اخیر، فرصت‌های سودآوری قابل توجهی ایجاد کرده و نقش مهمی در تقویت روابط میان دو کشور همسایه، ایران و پاکستان داشته است. با این حال، این بازار نیز با چالش‌ها و موانع خاص خود مواجه است که رفع آن‌ها می‌تواند به توسعه پایدار و افزایش سهم ایران و پاکستان در تجارت منطقه‌ای کمک کند.