دی کلسیم فسفات چیست؟ عوامل جذب دی کلسیم فسفات

دی کلسیم فسفات و یا به اختصار DCP محصول ماده شیمیایی (نمک) با فرمول مولکولی CaHPO4.2H2O می باشد که این ماده به همراه دو مولکول آب درون مولکولی است.
نمک دی کلسیم فسفات از واکنش اسید فسفریک با کربنات کلسیم تهیه می شود. این نمک حاوی دو عنصر حیاتی فسفر و کلسیم برای دام و طیور است که در ساخت و ساز سیستم حیوانات نقش اساسی را بازی می کند.

شکل ظاهری این نمک به شکل گرانول است که در جیره غذایی دام و طیور به صورت افزودنی اضافه و به صورت دان جهت خوراک دام و طیور مصرف می گردد.از آنجایی که میزان احتیاج طیور به این نوع ماده غذایی با نژاد، نوع تولید، سن و غیره متغیر می باشد، به همین دلیل نمی توان به میزان کاملاً دقیقی از مصرف دی کلسیم فسفات اشاره نمود، اما برای مرغ های گوشتی به طور متوسط ۱۲ کیلوگرم در تن جیره در نظر گرفته می شود ولی برای مرغ های تخمگذار این میزان بیشتر است.

دی کلسیم فسفات – Dicalcium phosphate

 تامین کننده دو عنصر پر مصرف کلسیم و فسفر است . این دو عنصر نقش مهمی را در واکنشهای بیوشیمیایی و متابولیکی (نظیر انعقاد خون، فعالیت فیزیولوژیکی قلب، تبادلات سلولی و فعالیت عصبی – عضلانی ، رشد و استحکام سیستم استخوانی ، تولید مرغ و تخم مرغ و فعالیت های صحیح دستگاه گوارش ) در بدن دام و طیور بر عهده دارند.

این محصول برای تأمین و متعادل کردن نسبت کلسیم و فسفر در جیره غذایی استفاده میگردد و البته اهمیت ویژه آن در مورد تأمین عنصر فسفر می­باشد.

وجود نسبت مناسب کلسیم و فسفر در جیره غذایی دام و طیور ضروری بوده و باعث بهبود توسعه سیستم استخوانی و افزایش بازدهی تولید می­گردد.

وجود تجربه مناسب و طولانی و داشتن  بنیان علمی در تولید، محصولی را به ارمغان آورده است که از لحاظ کیفیت ، ممتاز و از لحاظ تأمین نیازهای کارخانجات و مزارع پرورش دام و طیور پیشرو می ­باشد.

مقدار جذب دی کلسیم فسفات به عوامل زیر بستگی دارد

منبع تامین فسفر : هرچه اسید فسفریک مورد استفاده در تولید دی کلسیم فسفات خالص تر باشد، مقدار جذب فسفر آن بالاتر خواهد بود.
  نسبت کلسیم به فسفر در غذا به دلیل رقابت بالایی که این عناصر در جذب با هم دارند باعث کاهش جذب سایر عناصر می گردند.لذا رعایت نسبت این عناصر در جیره غذایی از اهمیت خاصی برخوردار است. (در صورت افزایش دی کلسیم فسفات در جیره غذایی طیور، حیوان دچار کمبود روی و منیزیم می شود)
  اسیدیته روده : در صورتی که PH روده حالت اسیدی باشد، جذب کلسیم بیشتر صورت میگیرد.استفاده از غلات در جیره باعث اسیدی شدن روده میشود.

 میزان ویتامین D3 : این ویتامین در بدن بر روی جدار مخاطی روده اثر گذاشته باعث افزایش تولید پروتئین باند کننده کلسیم میشود و در نتیجه میزان جذب کلسیم از روده افزایش می یابد.
  اسید های چرب : وجود اسید های چرب در جیره باعث افزایش جذب کلسیم در روده میگردد.
  استرس حرارتی : با ایجاد آلکالوز تنفسی باعث کاهش جذب کلسیم میشود. در ضمن افزایش حرارت باعث کاهش اشتها شده و در نتیجه مصرف خوراک کاهش می یابد و در پی آن کاهش مصرف و جذب کلسیم را خواهیم داشت.افزایش حرارت همچنین باعث افزایش مصرف آب شده و در نتیجه کلسیم فسفات به صورت نا محلول از کلیه ها دفع میشود.

آنتی بیوتیک ها : برخی از آنتی بیوتیک ها با کلسیم و فسفر موجود در جیره باند شده، ایجاد کمپلکس های نامحلول می کند و موجب کاهش جذب کلسیم و فسفر از روده می شود. پس بهتر است در موقع مصرف اینگونه داروها مصرف دی کلسیم فسفات را افزایش دهیم.

کلسیم و فسفر در واکنش های بیوشیمیایی

کلسیم و فسفر در واکنش های بیوشیمیایی و متابولیک بدن حیوانات نقش بسزایی دارند حدود یک درصد از وزن بدن حیوانات را فسفر تشکیل می دهد و بر خلاف کلسیم که ۹۹ درصد آن در استخوانها متمرکز است. فقط ۸ درصد فسفر موجود در بدن، در استخوانها یافت می شود و ۹۲ درصد فسفر موجود در بدن در سلولها و بخصوص بافت های نرم پراکنده است.

کلسیم نیز در بدن دام و طیور نقش مهمی به عهده دارد که عبارت است از :

۱- انتقال چربی ها از خون به زرده تخم مرغ
۲- انعقاد خون
۳- تشکیل بافت استخوانی و دندانها
۴- افزایش اشتها
۵- تحریکات عصبی و انقباضات عضلانی
۶- تشکیل پوسته تخم مرغ
۷- حفظ تعادل حالت اسیدی
۸- قدرت باروری