تاریخ آخرین بروزرسانی: ۵ام اردیبهشت ۱۴۰۰
نیترات نقره یک ترکیب شیمیایی بوده که دارای مصارف زیادی می باشد و یک پیش ماده ی بسیار متنوع برای اکثر ترکیبات شیمیایی دیگر این عنصر می باشد.
کاربردها یا مصارف نیترات نقره اساساً به دو دسته ی اصلی یعنی کاربردهای صنعتی و پزشکی طبقه بندی می شود. این ترکیب یک پیش ماده برای ترکیبات مختلف نقره می باشد. بنابراین، یکی از مهم ترین مصارف آن در ساخت دیگر ترکیبات نقره می باشد.
فرمول مولکولی نیترات نقره باعث شده که این ترکیب بسیار مفید بوده و استفاده های گسترده ای در همه ی زمینه ها داشته باشد. فرم جامد این ترکیب یون های نقره را در یک آرایش سه بعدی منظم و به تصویر می کشد.
فرمول مولکولی AgNO3
جرم مولار ۸۷/۱۶۹ گرم بر مول
نقطه ی ذوب
۲۱۲ درجه سانتی گراد
نقطه ی جوش ۴۴۴ درجه سانتی گراد
حلالیت در آب حلالیت زیاد
حلالیت قابل حل در اتانول و استون
روش تولید
این ماده به صورت عمده با حل کردن نقره در اسید نیتریک طبق واکنش زیر و به کمک راکتور های صنعتی به وجود می آید.
نوار نقره را داخل راکتور قرار داده، پس از اضافه کردن اسید نیتریک ، غلظت اسید را با آب مقطر تا حدود ۶۰ تا ۶۵ درصد می رسانند. واکنش در دمای بالاتر از ℃۱۰۰ ، فشار بخار MPa 0.2 و به مدت ۲ تا ۳ ساعت انجام می گردد.
گاز نیتریک اکسید آزاد و ماده مایع به تانک ذخیره پمپ می شود.
سپس با آب مقطر رقیق شده و محصول پس از خنک سازی و فیلتراسیون به دست می آید.
کاربردهای پزشکی
در زیر برخی از مصارف برجسته ی نیترات تقره در حوزه ی پزشکی را ذکر می کنیم.
قطره ی چشم نوزادان: یکی از اولین استفاده های این ترکیب، استفاده از آن در تولید قطره ی چشم برای نوزادان در سال ۱۸۸۱ می باشد. این قطره ها برای نوزادان به منظور پیشگیری از هر نوع عفونت چشمی ارثی که ممکن است توسط مادران به آن ها منتقل شود، تجویز می شود. با این حال، این درمان پیشگیرانه امروزه مورد استفاده قرار نمی گیرد. نتایج آزمایشات نشان داده که قطره های چشم که حاوی نیترات نقره هستند، در حذف باکتری های سوزاکی که باعث ایجاد عفونت های چشمی می شوند، بسیار مفید می باشد.
عامل سوزاندن: نیترات نقره به عنوان یک عامل سوزاندن به منظور حذف زگیل مورد استفاده قرار می گیرد.
دندانپزشکی: این ماده توسط دندانپزشکان به منظور درمان زخم های دهان نیز استفاده می شود.
همیشه به خاطر داشته باشید که اگرچه نیترات نقره تمایل به حذف موجودات تک سلولی مانند باکتری ها را دارد، اما نباید آن ها را به هر قیمتی مصرف کرد و قطره های چشم حاوی این ترکیب نباید بدون نسخه ی پزشک مصرف شود.
کاربردهای صنعتی نیترات نقره
آبکاری: نیترات نقره به طور مؤثری در فرایند آبکاری الکتریکی، به ویژه در مورد پوشش نقره بر روی نیکل مورد استفاده قرار می گیرد. این نوع آبکاری در تولید طلا و جواهر و ساعت مچی استفاده می شود.
آینه: یکی از برجسته ترین فرایندهایی که در آن از نیترات نقره استفاده می شود، معرف تولنس می باشد، که سمت عقب آینه با یک بازتابی روشن و دقیقه پوشش داده می شود. پوشش نیترات نقره برای آینه ها به کار برده می شود که به عنوان بازتابنده شناخته می شود.
رنگ و جوهر: به غیر از کاربردهای صنعتی مانند آبکاری، این ترکیب در انواع رنگ ها و جوهرها که شامل رنگ مو، نشانگرهای پارچه ای دائمی و جوهرهای پاک نشدنی است نیز مورد استفاده قرار می گیرد.
مواد منفجره: نیترات نقره در مواد منفجره ی مختلف که شامل فولمینات نقره، استیلید نقره و آزید نقره می باشد، نیز مورد استفاده قرار می گیرد.
عکاسی: این ترکیب در مقادیر بسیار کم در عکاسی شیمیایی استفاده می شود. کریستال های نیترات نقره بسیار ریز بوده و با ژلاتین به منظور ساخت پایه ی فیلم استفاده می شوند.
سرامیک: نیترات نقره در سرامیک ها به منظور ایجاد رنگ های مختلف در زمینه ی سفال نیز کاربرد دارد.
به غیر از مصارف صنعتی بالا، مقادیر کم نیترات نقره توسط گیاه شناسان برای جلوگیری از چروک شدن پیش رس گل ها، جوانه ها و شکوفه ها نیز مورد استفاده قرار می گیرد. نیترات نقره به طور گسترده در آزمایشات شیمیایی مختلف نیز استفاده می شود. با این حال، در هنگام حمل این ماده به ویژه محلول آن باید کاملا مراقب بود. هنگامی که این محلول در معرض نور خورشید قرار می گیرد، قادر به آسیب رساندن به پوست بوده و باعث تجمع بیش از حد رنگدانه می شود.
شرایط نگهداری نقره نیترات
به دلیل تجزیه شدن محلول این ماده توسط نور، باید از ظروف شیشه ای تیره و یا ظروف شیشه ای که با استفاده از فویل های آلومینیومی پوشانده شده اند، برای ذخیره سازی آن استفاده نمود.
از نگهداری آن در کنار مواد آتش زا اکیدا خودداری شود.