پیرولیز تایر به ضایعات نفتی
سابقه صنعت بازیافت لاستیک در کشورهای پیشرفته به دوران جنگ جهانی اول باز می گردد. در کشورهای عضو اتحادیه اروپا و آمریکا با برنامه ریزی های انجام شده علاوه بر توسعه صنعت روکش، روز به روز از میزان تایرهای که به صورت زباله دفن می شود کاسته شده و استفاده از منجید و بازیابی انرژی افزوده می شود در کشورهای اتحادیه اروپا دفن تایرهای فرسوده به صورت کامل از سال ۲۰۰۳ و به صورت تکه های برش خورده از سال ۲۰۰۶ ممنوع شده است برآورد های انجام شده در کشور ما از حدود ۱۳ میلیون تایر فرسوده که سالانه وارد محیط زیست می شود، تنها حدود ۳% آن (حدود ۳۹۰,۰۰۰ حلقه) در صنایع روکش کشور مورد استفاده قرار می گیرد. از انبار تایرهای مزبور تنها ۲۵ درصد وزنی آن در صنایع بازیافت لاستیک (شامل صنعت روکش و صنایع بازیافت مواد )مورد استفاده قرار می گیرد و ۷۵ درصد وزنی بقیه در محیط زیست انباشت می شود.
صنعت بازیافت تایر در ایران به حدود ۴۰ سال قبل به تولید تایر روکشی بر می گردد که بخشی از آن در قبل از انقلاب و دارای تکنولوژی قدیم بوده و کارخانجات ایجاد شده در بعد از انقلاب نیز رشد قابل توجهی از حیث تکنولوژیکی و یا بهبود روش های مورد مصرف نداشته اند و عمده این کارخانجات در زمان جنگ ایران و عراق به لحاظ محدودیت تایر فعالیت خوبی داشته اما پس ار جنگ کارخانجات زیر سقف ظرفیت اسمی فعالیت می کنند.
در حال حاضر میلیون ها حلقه تایـر در محل هـای مختلف جمع شده و میلیون ها حلقه نیز به صورت غیرقانونی در محیط زیست رها شده است . طبق آمار در آمریکا ۵۰ درصد از تایرهای دور انداخـته شده به صورت سوخـت مصرف می شود، ۱۵ درصد به مصرف آسفـالـت اصـلاح شـده با لاستیـک ، پرکـننده برای صنـایع تولید لاستیک و … مصرف شده و مقداری نیز صادر می شود.
درکشورهای صنعتی نیز سالانه به ازای هر نفر جمعیت، یک تایر تعویض می شود و میزان مصرف دیگر کشورهـا نیز ضـریبی از این عدد خواهد بود که این بستگی به پارامترهای مختلفی در آن جامعه دارد. در آمار دیگری گفتـه شده سـالانه به تعداد یک سوم تعداد چرخ اتومبیل ها، تایر فرسوده تولید می شود.
اگر بدانیم به ازای تولید یک لاستیک کامیونی معادل ۲۲ گالن نفت مصرف می‌شود، بیشتر به لزوم بازیافت لاستیک پی می‌بریم. لاستیک های مستعمل ، زباله های مخصوص هستند که از لحاظ شیمیایی، اندازه، حالت و شکل با زباله های دیگر تفاوت دارند. لاستیک ها از مواد پلیمری تشکیل شده اند که به راحتی در طبیعت تجزیه نمی شوند در بسیاری از موارد، لاستیک های مستعمل روی هم انباشته و به شکل کوهی از زباله، مناظر زشتی را بوجود‌آورده که خطر آتش سوزی را نیز به همراه دارند.
امــروزه بـا افزایش قیمت سوخت، بسیاری ازکشورها به دنبال افزایش سهم بازیافـت انرژی از تایـرهای فرسوده هستند چون غیر از مسائل فوق الذکر، دانسته اند ارزش حرارتی تایرها بیشتر از زغال سنگ است.
( ۳۲ مگاژول/کیلوگرم به جای ۲۹ مگـاژول/کیلوگرم )
میزان گوگرد آن نیز کمتر از زغال سنگ است . به علاوه بازیافـت آن باعث کاهش ۹۰ درصدی در حجم زائدات خواهد شد. بررسی های امروزه نشان میدهد که بازیافت تایرهای فرسوده نه تنها آثار مخرب زیست محیطی ندارد بلکه بسیار کارآمد و باعث ایجاد اشتغال و صرفه جویی در مواد خام اولیه شده که در نهایت رشد صنعتی و اقتصادی را به دنبال خواهد داشت.
لاستیک های مستعمل زباله های مخصوصی هستند و از لحاظ شیمیایی ، اندازه حالت و شکل با بقیه زباله ها تفاوت دارند . لاستیک ها از مواد پلیمری تشکیل شده اندکه به راحتی در طبیعت تجزیه نمی شوند . در بسیاری از موارد لاستیک های غیر مستعمل روی هم انباشته شده و به شکل کوهی از زباله مناظر زشتی را به وجود آورده و خطرآتش سوزی را نیز به همراه دارد .
سوزاندن لاستیک ها دود سیاه و مضری را ایجاد می کندکه باعث آلودگی محیط می شود . برای دفن آن نیز مشکلات فراوانی وجود دارد . باتوجه به اینکه در ایران هزینه ای از تولید کنندگان پسماند ها دریافت نمیشود ، تجهیزاتی هم در مراکز دفن برای کاهش حجم یا خرد کردن لاستیک ها وجود ندارد و در نتیجه به همان شکل اولیه دفن میشوند که باعث می شود حجم زیادی از مراکز دفن اشغال شود . امروزه نتیجه تحقیقات و بررسی ها نشان می دهد که امر بازیافت لاستیک های فرسوده نه تنها آثار مخرب بر محیط زیست ندارد و مشکلات مدیریتی این بخش را حل می کند بلکه منشاء توسعه صنعتی و سود آوری اقتصادی وفرآوری وتولید محصولات دیگری نیز می باشد . از پودر لاستیک حاصل از بازیافت تایر های فرسوده در صنایعی مانند جاده سازی ، ساختمانی ، خودروسازی ، صنایع دریایی ، ورزش ، دامداری وکشاورزی وآبرسانی میتوان استفاده کرد. از مزایای دیگر بازیافت تایر های فرسوده کاهش زائدات وکمک به چرخه مواد در طبیعت است.