پالایشگاه آبادان و گازوئیل

پالایشگاه آبادان و گازوئیل

پالایشگاه نفت آبادان یا شرکت پالایش نفت آبادان، شرکت پالایش نفت ایرانی است، که در حال حاضر با ظرفیت پالایش ۴۰۰ هزار بشکه در روز، بزرگترین پالایشگاه نفت کشور محسوب می‌شود.

پالایشگاه آبادان در سال ۱۲۹۱ به عنوان نخستین پالایشگاه نفت خاورمیانه، توسط شرکت نفت ایران و انگلیس تأسیس شد و در طول سال‌های نخستین، خوراک مورد نیاز آن (نفت خام) تنها از میدان نفتی مسجد سلیمان تأمین می‌شد^. هم‌اکنون نفت خام مورد نیاز پالایشگاه آبادان به‌طور روزانه توسط شرکت ملی مناطق نفت‌خیز جنوب و از میادین نفتی آغاجاری، دارخوین و اهواز تأمین می‌شود

پس از اکتشاف نفت در شهر مسجد سلیمان در سال ۱۲۸۷ لزوم ایجاد یک پالایشگاه نفت برای پالایش نفت ضروری بود، به همین دلیل عملیات طراحی و ساخت این پالایشگاه در سال ۱۲۸۸ توسط شرکت نفت ایران و انگلیس آغاز شد و ۳ سال بعد، در سال ۱۲۹۱ این پالایشگاه راه‌اندازی و وارد مدار تولید گردید.

در جنگ جهانی دوم به پالایشگاه آبادان توجه بیشتری به عمل آمد و از سال 1324 به عنوان بزرگترین پالایشگاه جهان شناخته شد و با تولید روزانه 25 هزار بشکه بنزین هواپیما و تامین بخش عمده سوخت ناوگان جنگی بریتانیا نقش موثری در پیروزی متفقین ایفا کرد

توسعه پالایشگاه بعد از جنگ جهانی دوم نیز ادامه یافت. در اواخر سال 1329 صنعت نفت کشور ملی شد و كاركنان پالايشگاه آبادان، نقش مهمي در ملي شدن نفت ايفا كردند. به دنبال خروج بیگانگان، تولید پالایشگاه موقتا متوقف شد، اما بلافاصله به دست کارشناسان ایرانی راه اندازی شد.

پالایشگاه آبادان تا سال ۱۹۷۳ به دست شرکت‌های نفتی خارجی اداره می‌شد تا این که در این سال به شرکت ملی نفت ایران تحویل داده است. اين پالایشگاه به وسیله خطوط لوله به چندین میدان نفتی و بندر ماهشهر متصل شد. خط لوله‌ای هم از آبادان به سمت تهران آمده است و سپس در طول مرزهای شمالی کشور از مشهد تا تبریز امتداد می‌یابد.

در اول مهر ماه 1359 پالایشگاه به علت آغاز جنگ تحمیلی با عراق از مدار تولید خارج شد و طی جنگ صدمات بسیاری به تاسیسات آن وارد گردید. پس از پایان جنگ ، در مرحله اول بازسازی در فروردین 1368 دوباره فعالیت این پالایشگاه با ظرفیت 135 هزار بشکه در روز آغاز شد و در فروردین 1370 در مرحله دوم بازسازی ظرفیت آن به 250 هزار بشکه در روز و در سال 1373 به حدود 380 هزار بشکه در روز رسید و در مرحله پایانی ظرفیت آن به 450 هزار بشکه در روز افزایش یافت.

پالایشگاه آبادان با وجود شروع به فعاليت پالايشگاه هاي ديگر در نقاط مختلف كشور، هنوز بخش مهمي از نيازهاي داخلي را به فرآورده هاي نفتي برآورده مي سازد. از جمله اين فرآورده ها عبارتند از: گاز مایع، بنزین موتور، نفت سفید، نفت گاز، سوخت جت، نفت کوره، انواع روغن موتور پایه، انواع قیر، انواع حلال‌های نفتی، گوگرد، خوراک پتروشيمي ها و …

واحدهای فرایندی بالقوه و بالفعل این پالایشگاه در سه فاز جانمایی و طراحی شده­ اند.

فاز اول: این فاز به نوعی شامل دو منطقه ­­ی 1، تحت نام پالایش جنوب و منطقه ­ی 2، به عنوان پالایش شمال است. این دو منطقه تمامی واحدهای فرایندی قدیمی این پالایشگاه را در خود جای داده ­اند.

منطقه ­ی یک (پالایش جنوب):

     1. واحد نم زدایی

     2. واحد های تقطیر در اتمسفر

     3. واحد های تقطیر در خلاء

     4. واحد های تولید حلال

     5. واحد کاهش گرانروی

     6. واحدهای قیرسازی

     7. واحد تصفیه آب ترش

     8. واحد شست شوی مواد نفتی

منطقه ­ی دو (پالایش شمال):

     1. واحد کت کراکر قدیم

     2. واحدتصفیه ی هیدروژنی

     3. واحدتبدیل کاتالیستی ( ریفورمینگ نفتا )

     4. واحد امین و بازیافت گوگرد

     5. واحد تفکیک گاز

فاز دوم: این فاز به منظور تثبیت ظرفیت پالایشگاه با خوراک 360 هزار بشکه در روز در قالب یک پالایشگاه با تولید فراورده­ های با استاندارد یورو 4 و 5 خواهد بود. در واقع قصد بر آن است که با جایگزینی واحدهای جدید با واحدهای قدیمی موجود این پالایشگاه ضمن افزایش راندمان تولید، ارتقا کیفیت فراورده های تولیدی این پالایشگاه را نیز در برداشته باشد. در این فاز واحدهای زیر جانمایی خواهند شد.

     1. تقطیر در اتسمفر

     2.تقطیر در خلاء

     3.تصفیه ­ی هیدروژنی نفت گاز

     4.تصفیه هیدروژنی نفت سفید

     5. ایزومریزاسیون

     6. واحدهای گوگردسازی

     7. واحد هیدروژن

     8. واحد نیتروژن

     9. واحدهای یوتیلیتی (برق، بخار)

فاز سوم: این فاز از پالایشگاه آبادان نیز طی دو مرحله بین سال­های 89 تا 91 به منظور ارتقای الگوی پالایشی به بهره­ برداری رسیدند. این فاز مشتمل بر واحدهای:

     1. کت کراکر جدید (شکست کاتالیستی بسترسیال/FCC)

     2. آلکیلاسیون

     3. ایزومریزاسیون

     4. بازیافت اسیدسولفوریک

     5. واحد تصفیه ­ی هیدروژنی

     6. واحد شیرین­ سازی گازهای ترش و گاز مایع

     7. واحد بازیافت گوگرد

     8. واحد تفکیک و خالص ­سازی پروپیلن

     9. واحد حذف گوگرد از بنزین تولیدی واحد کت کراکر جدید