تاریخ بروزرسانی(Update Date): ۱۷ام اردیبهشت ۱۴۰۴
معرفی پارافین جامد
پارافین جامد یا پارافین وکس یک ماده شیمیایی سفیدرنگ و بی بو است که از هیدروکربن های اشباع شده با زنجیره بلند کربنی تشکیل شده است. .این ماده معمولاً شامل ۲۰ تا ۴۰ اتم کربن در زنجیرهی خود است و وزن مولکولی آن بسته به نوع منبع استخراج و فرایند پالایش متفاوت است.
این ماده معمولا از نفت خام بدست میآید و به آن موم بر پایه نفت نیز گفته میشود.پس از تقطیر نفت خام در برج تقطیر و استخراج گازها ، هیدروکربن سبک و هیدروکربن سنگین نوبت به ته مانده های سنگین میرسد که پس از جداسازی ناخالصی هایی مانند گوگرد از آن، پارافین جامد بدست میآید.
ویژگی های فیزیکی و شیمیایی پارافین جامد
پارافین جامد در آب حل نمیشود زیرا ساختار مولکولی آن از مولکولهای سنگین و غیرقطبی تشکیل شده است. این ویژگی باعث میشود که پارافین با آب که یک حلال قطبی است، سازگاری نداشته باشد. همچنین، به خاطر وزن بالای مولکولها و نیروی بینمولکولی قوی، پارافین جامد دارای نقطه ذوب بالایی در بازه ۴۸ تا ۶۶ درجه سانتیگراد است.
پارافین جامد از نظر شیمیایی غیر فعال است که به مولکول های اشباع شده آن بر می گردد این امر سبب میشود که پارافین به عنوان یکی از مواد کمخطر و پایدار در شرایط مختلف به شمار آید. همچنین، پارافین میتواند در ترکیب با سایر هیدروکربنها به ترکیبات جدیدی از جمله مومهای طبیعی و مصنوعی تبدیل شود که در تولید محصولات آرایشی و بهداشتی کاربرد دارد.
انواع پارافین جامد
یکی از سادهترین و رایجترین دستهبندیها برای پارافین جامد، تقسیمبندی آن بر اساس ساختار کریستالی و ویژگیهای فیزیکی است. در این دستهبندی، پارافینهای جامد به دو نوع پارافین ماکروکریستالین و پارافین میکروکریستالین طبقهبندی میشوند.
پارافین ماکروکریستالین
این نوع پارافین ساختار کریستالی درشتتری دارد و معمولاً دارای رنگ سفید یا زرد است. پارافین ماکروکریستالین به دلیل داشتن کریستالهای بزرگ، سختی بیشتری دارد و در صنایعی مانند شمعسازی، تولید لوازم آرایشی، و روانکنندهها استفاده میشود. نقطه ذوب این نوع پارافین معمولاً متوسط یا بالا است و در کاربردهایی که نیاز به پارافین با استحکام بیشتر باشد، انتخاب مناسبی است.
پارافین میکروکریستالین
این نوع پارافین دارای کریستالهای ریز و ساختار یکنواختتری است و نرمتر از پارافین ماکروکریستالین است. پارافین میکروکریستالین به دلیل ریز بودن ساختار کریستالی، قابلیت انعطاف و کشسانی بیشتری دارد و در صنایعی مانند بستهبندی مواد غذایی، محصولات بهداشتی و آرایشی، و برخی کاربردهای دارویی مورد استفاده قرار میگیرد. همچنین، میتواند به عنوان عایق و محافظ در برابر رطوبت و هوا عمل کند.
کاربرد های پارافین جامد

پارافین جامد دارای کاربردهای گسترده و متنوعی است که در زیر به برخی از آنها اشاره خواهیم کرد:
صنعت شمع سازی:معمولا پارافین جامد را با شمع ها میشناسیم این ماده به دلیل نقطه ذوب مناسب و کیفیت سوختن عالی و سهولت در شکل پذیری در تولید شمع های معطر و غیر معطر به کار می رود.
صنعت داروسازی:پارافین جامد در فرمولاسیون دارو ها برای تولید پماد ها و کرم ها استفاده می شود خصوصیات هیدروفوبیک و پایداری آن اجازه میدهد که داروها به طور مؤثری در پوست یا غشاهای مخاطی جذب شوند. استفاده از پارافین جامد در فرمولاسیونهای نانوذرات و سایر سیستمهای جدید تحویل دارو به کنترل و زمانبندی رهایش مواد دارویی کمک میکند.حفاظت از داروها و کمک به شکل دهی آن ها از دیگر کاربرد های پارافین جامد در داروسازی است.
صنعت لوازم آرایشی و بهداشتی:پارافین جامد یک مادهای مهم در محصولات آرایشی و بهداشتی است از این ماده در تولید محصولاتی مانند نرم کننده پوست ، رژلب ، خط چشم ، ریمیل به کار میرود علاوه بر آن در مراکز زیبایی و اسپا از درمان های پارافینی استفاده میشود بدین معنا که از پارافین برای نرم کردن و بازسازی پوست استفاده میکنند.
عایقکاری: ویژگی هایی همچون ظرفیت گرمایی بالا ، مقاومت در برابر جریان الکتریکی و رطوبت باعث شده تا این ماده بتواند نقش عایق را داشته باشد.پارافین جامد در مبدل ها به عنوان عایق حرارتی، در سیم ها و کابل ها به عنوان عایق الکتریکی و در بسته بندی تجهیزات فلزی و الکترونیکی به عنوان عایق رطوبتی استفاده میشود.
صنعت مواد غذایی: پارافین در صنعت مواد غذایی به عنوان پوشش محافظ برای میوهها و سبزیجات استفاده میشود. این ماده از تبخیر آب و از بین رفتن تازگی محصولات جلوگیری کرده و ماندگاری آنها را افزایش میدهد. همچنین در پوششدهی شکلات و آبنباتها به عنوان یک روکش براق و در کیک تولد برای تزئین به کار میرود.
آیا پارافین کیک تولد خوراکی است؟
معمولا در کیک تولد از پارافین خوراکی استفاده میشود که برای تولید آن یکسری استاندارد ها رعایت شده است اما با این حال پارافین خوراکی نیز هضم سختی دارد و می تواند باعث مشکلات گوارشی شود بنابراین بهتر است پیش از مصرف کیک، پارافین ها را جدا کرده و سپس مصرف شود.
اثرات زیست محیطی
پارافین جامد هم در مرحله تولید و هم در مرحله دفع آن میتواند مشکلات زیست محیطی ایجاد کند. در مرحله تولید به علت اینکه این ماده از نفت خام بدست میآید.استخراج و پالایش نفت میتواند منجر به آلودگی خاک و آبهای زیرزمینی، تخریب زیستگاهها و تغییرات اکوسیستمی شود.
پارافین جامد یک ترکیب تجزیه ناپذیر است و مدت طولانی در محیط زیست میماند بنابراین بهترین راهکار مدیریت درست پسماندها، و تشویق به بازیافت و استفاده مجدد از مواد است.