تاریخ بروزرسانی(Update Date): ۲۹ام اسفند ۱۴۰۳
هیدروکربن سبک به هیدروکربن هایی گفته می شود در زنجیره کربنی خود بین ۵ تا ۱۲ کربن دارند به طور مثال پنتان نوعی هیدروکربن سبک است که دارای ۵ اتم کربن است. این ترکیبات به علت داشتن مولکول هایی با وزن مولکولی پایین تر آن را به گزینه ای مناسب برای تولید مواد شیمیایی مختلف ،سوخت ها و… تبدیل کرده است.هیدروکربن سبک به ترتیب وزن مولکولی شامل بنزین ، نفتا و نفت سفید میباشد که در ادامه به معرفی آن ها می‌پردازیم.
ویژگی های هیدروکربن سبک
هیدروکربن سبک نقطه جوش پایینی دارند و بسیار فرار هستند که همین موضوع باعث شده اشتعال پذیری زیادی داشته باشند بنابراین لازم است تا نکات ایمنی در مورد این محصولات رعایت شود. این مواد دارای مولکول های ناقطبی هستند و حلال مناسبی برای مواد شیمیایی آلی هستند.
اجزای هیدروکربن سبک در برج تقطیر
بنزین
در ستون تقطیر پس از گاز LPG بنزین قرار می گیرد بنزین مایعی فرار و اشتعال پذیر است و چگالی آن ۶۸/۰ سانتی متر مکعب است و با توجه به کمتر بودن چگالی آن نسبت به آب بر روی آن شناور می ماند مهم ترین نکته در تعیین کیفیت بنزین عدد اکتان آن است هر چه میزان عدد اکتان بالاتر باشد عدد اکتان بزرگتر و سوخت با کیفیت تر خواهد بود.
نفتا
نفتا نوعی هیدروکربن سبک محسوب می شود و شامل هیدروکربن هایی است که بین ۵ تا ۱۲ کربن در زنجیره کربنی خود دارند نفتا بی رنگ است اما در صورت بالا بودن ترکیبات آروماتیک در آن متمایل به زرد می شود.نفتا در برج تقطیر بین بنزین و نفت سفید قرار دارد.نفتا به دو دسته سبک و سنگین تقسیم می شوند از نفتا سبک به طور عمده به عنوان حلال و رقیق کننده لاک و رنگ استفاده می شود و سنگین برای تولید حلال وارنیش در رنگرزی به عنوان پاک کننده کاربرد دارد.
نفت سفید
نفت سفید در گذشته بیشتر جهت مصارف خانگی برای گرمایش و پخت و پز استفاده می شد ولی امروزه گاز شهری و گاز lpg جایگزین آن شده است.علاوه بر آن نفت سفید امروزه در هوانوردی کاربرد دارد. نفت سفید دارای هیدروکربن های ۱۰ تا ۱۵ کربنه میباشد و فراریت و اشتعال پذیری آن کمتر از بنزین است بنابراین ایمنی بالاتری دارد اما آلایندگی آن بیشتر است.
کاربرد هیدروکربن سبک
- حلال:هیدروکربن سبک اغلب به عنوان حلال و رقیق کننده در صنایع مختلف مانند رنگ استفاده می‌شود در صنعت رنگ برای رقیق سازی و کاهش ویسکوزیته به آن هیدروکربن سبک اضافه می‌کنند تا استفاده از آن راحت تر شود.
- خوراک پتروشیمی:در صنایعی همچون پلاستیک و لاستیک استفاده می‌شود. در صنعت پلاستیک هیدروکربن های سبک با استفاده از فرایند پلیمرازاسیون برای تولید محصولاتی مانند بطری لوله ظرف قطعات خودرو استفاده می شود.
- سوخت: از این مواد برای تولید بنزین با عدد اکتان بالا و سوخت جت استفاده می شود.
- تولید سایر مواد شیمیایی: هیدروکربن سبک در تولید متانول،عطر،کرم ضد آفتاب و … نیز کاربرد دارد.
روش های تولید هیدروکربن سبک
برای تولید هیدروکربن سبک روش های مختلفی وجود دارد که به دو روش مهم تقطیر نفت خام و بلندینگ اشاره می‌کنیم:
در روش تقطیر نفت خام، پس از نمک‌زدایی، نفت به یک رشته مبدل حرارتی منتقل می‌شود تا دمای آن به ۲۸ درجه سانتی‌گراد برسد. سپس نفت از کوره‌ای عبور کرده و دمای آن به ۴۰۰ درجه سانتی‌گراد افزایش می‌یابد. با رسیدن به این دما، نفت خام به دو فاز گاز و مایع تقسیم می‌شود و سپس به برج تقطیر وارد می‌شود. در برج تقطیر، بخارهای بدست‌آمده به سمت بالای برج می‌روند، در حالی که مایعات، که شامل هیدروکربن‌های بسیار سنگین هستند، در پایین برج قرار می‌گیرند. در این روش، فراورده‌های نفتی براساس فاصله نقطه جوش از یکدیگر جدا می‌شوند. در بخش بالایی برج تقطیربین بوتان و گازوییل هیدروکربن‌های سبک وجود دارند که پس از عبور از کندانسور به مایع تبدیل می‌شوند.
روش دیگر بلندینگ یا اختلاط است همان طور که از اسم آن پیداست در این روش ما موادی را باهم مخلوط می کنیم تا هیدروکربن سبک با ویژگی های مدنظر ما بدست اید که با بررسی آنالیز هیدروکربن سبک می توان به میزان کیفیت آن پی برد همان طور که می دانیم هیدروکربن های سنگین ارزش اقتصادی و کاربرد پایین تری نسبت به هیدروکربن سبک دارند و به طور کلی محصولی که به طور مستقیم از پالایش نفت خام بدست می‌آید آن خصوصیات لازم جهت استفاده را ندارد بنابراین استفاده از فرایند بلندینگ بسیار موثر است.
خرید هیدروکربن سبک
با توجه به کاربردهای فراوان هیدروکربن‌های سبک در صنایع مختلف، تقاضا برای خرید این محصولات به طور قابل توجهی افزایش یافته است. هیدروکربن‌های سبک، به‌ویژه در صنعت پتروشیمی، تولید سوخت، و همچنین در تولید مواد شیمیایی مختلف نقش حیاتی ایفا می‌کنند. به دلیل اهمیت این ماده، بررسی کیفیت محصول قبل از خرید به یک مرحله ضروری تبدیل شده است.
پیش از اقدام به خرید هیدروکربن سبک، لازم است آنالیز دقیق و کاملی از کیفیت این محصول انجام شود. این آنالیز شامل بررسی ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی هیدروکربن‌ها، مانند دمای جوش، چگالی، درجه خلوص و وجود ناخالصی‌ها می‌شود. همچنین، معیارهایی مانند نقطه اشتعال و پایداری حرارتی نیز باید مورد بررسی قرار گیرند، زیرا این مشخصات تأثیر زیادی بر عملکرد و کاربرد نهایی این هیدروکربن‌ها دارند.
شرکت کیان پترولیوم تامین کننده هیدروکربن نیست بلکه در صورت عرضه این محصولات در رینگ بین المللی خدمات کارگزاری خرید از رینگ بین المللی بورس انرژی را به مشتریان خود ارائه می دهد.این خدمات شامل مشاوره تخصصی،تسهیل مراحل اداری،پشتیبانی مستمر و ارائه گزارشات و تحلیل های بازار است.