نفتا چیست و چه کاربردهایی دارد؟

تاریخ آخرین بروزرسانی: ۱۶ام فروردین ۱۴۰۰

نفتا

به طبقه ای از سوخت های مایع هیدروکربنی با فراریت و اشتغال پذیری بالا گفته می شود که در برج تقطیر پالایش نفت خام بین گازهای سبک (مثل ال پی جی) و نفت سفید قرار می گیرد. بخش عمده میعانات گازی (یعنی نفتی که از چاه گاز برداشت می شود) نیز از نفتا تشکیل شده است. این سوخت مایع از قطران زغال سنگ نیز قابل استعمال است. نفتا کاربردهای متنوعی دارد.

صنایع شیمیایی و پتروشیمی خریدار اصلی نفتاهستند که از آن به عنوان خوراک تولید فراورده های مختلف پتروشیمی از جمله حلال ها و رقیق کننده ها، مواد اولیه انواع پلاستیک ، الیاف مصنوعی و الکل های صنعتی استفاده می کنند.برای مثال بخش عمده تینرهای رنگرزی از نفتا تشکیل می شود و بیشتر ترکیب های پلاستیکی الیافی با نفتا ساخته می شوند. همچنین با استفاده از فرایندهای کاتالیستی می توان نفتارا به بنزین های اکتان بالا. گازوئیل ، نفت سفید و سوخت های نفتی دیگر نیز تبدیل کرد.

به طبقه‌ای از سوخت‌های مایع هیدروکربنی با فراریت و اشتعال‌پذیری بالا گفته می‌شود که در برج تقطیر پالایش نفت خام بین گازهای سبک (مثل ال‌پی‌جی) و نفت سفید قرار می‌گیرد. بخش عمده میعانات گازی یعنی نفتی که از چاه گاز برداشت می‌شود، نیز از نفتا تشکیل شده‌است. این سوخت مایع از قطران زغال سنگ نیز قابل استحصال است.

کاربرد ها

نفتاکاربردهای متنوعی دارد. صنایع شیمیایی و پتروشیمی خریدار اصلی نفتاهستند که از آن به عنوان خوراک تولید فراورده‌های مختلف پتروشیمی از جمله حلال‌ها و رقیق‌کننده‌ها، مواد اولیه انواع پلاستیک، الیاف مصنوعی و الکل‌های صنعتی استفاده می‌کنند. برای مثال بخش عمده تینرهای رنگرزی از نفتا تشکیل می‌شود و بیشتر ترکیب‌های پلاستیکی اتیلنی با نفتاساخته می‌شوند همچنین با استفاده از فرایندهای کاتالیستی می‌توان نفتا را به بنزین‌های اکتان بالا و سوخت‌های نفتی دیگر نیز تبدیل کرد.

نفتا حلالی بسیار نیرومند با کاربردهای متنوع است به همین جهت برای تولید مواد شوینده و تصفیه مواد هیدروکربنی دیگر نیز استفاده می‌شود. همچنین از آن برای تولید جلادهنده‌ها و لاک‌ها و به عنوان سوخت گرمایشی و پخت‌وپز (مشابه گاز مایع و نفت سفید) نیز استفاده می‌شود. نفتا به‌طور دقیق شامل هیدروکربن‌های دارای ۵ تا ۱۲ اتم کربن می‌شود که نقطهٔ جوش آنها از ۳۰ تا ۲۰۰ درجه سانتیگراد متغیر است. یعنی اگر نفت خام را از ۳۰ درجه تا ۲۰۰ درجه سانتیگراد حرارت دهیم و بخش جوشیده را جدا کنیم نفتابه دست خواهد آمد. معمولاً ۱۵ تا ۳۰ درصد نفت خام در این حرارت به جوش می‌آید در نتیجه همین میزان از نفت خام را می‌توان به‌طور مستقیم به نفتاتبدیل کرد.

البته باید توجه داشت که این محدوده با بنزین (۷۰ تا ۱۷۵ درجه) و نفت سفید (۱۵۰ تا ۲۷۵ درجه) تداخل دارد. اما نفتا در بازار معمولاً در دو نوع نفتای سبک (بین ۳۰ تا ۶۰ درجه با هیدروکربن‌های ۵ و ۶ کربنی) و نفتای سنگین (بین ۹۰ تا ۲۰۰ درجه با هیدروکربن‌های ۶ تا ۱۲ کربنی) عرضه می‌شود. نفتا همچنین از اجزای واکسهای تمیزکننده کفش است و در برخی از فندکها به عنوان سوخت استفاده می‌شود. موتورهای توربین گاز نیز قادر به استفاده از نفتا هستند و یکی از انواع سوخت جت از نفتا تشکیل می‌شود.