معرفی متانول و انواع آن
متانول به نام متیل الکل و الکل چوب هم شناخته می شود و مایعی سبک،فرار،بدون رنگ و قابل اشتعال است. متانول یک ترکیب شیمیایی با فرمولCH3OH بوده و ساده ترین نوع الکل است. در اثر سوختن در هوا دی اکسید کربن و آب تولید می کند و با شعله ای تقریبا بی رنگ می سوزد. این ترکیب از متابولیسم غیر هوازی گونه های زیادی از باکتری ها تولید می شود.
در نتیجه مقدار اندکی از بخار متانول در جو وجود دارد. متانول موجود در اتمسفر بعد از گذشت چند روز توسط اکسیژن و نور خورشید به CO2اکسید میشود.
امروزه گاز مورد نظر برای تولید متانول مانند گذشته از زغال بدست نمی آید، بلکه از واکنش متان موجود در گازهای طبیعی تحت فشار ملایم ۱۰-۲۰ اتمسفر و دمای ۸۵۰ درجه سانتی گراد با بخار آب و در مجاورت کاتالیزور نیکل تولید می شود. CO و H2 تولید شده تحت تاثیر کاتالیزوری که مخلوطی از مس و اکسید روی و آلومینیوم است، واکنش داده و متانول ایجاد می کنند. این واکنش در فشار ۱۰۰-۵۰ اتمسفر و دمای ۲۵۰ درجه سانتی گراد صورت می گیرد.
کاربردهای اصلی متانول
امروزه از متانول به عنوان ماده اولیه در صنایع پایین دستی پتروشیمی،سوخت پاک و همچنین بسیاری از صنایع دیگر استفاده می شود که عمدتا می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- تولید فرمالدهید جهت تهیه MDF و تخته سه لا،رزین ملامین برای تهیه انواع ظروف،کلید و پریز و انواع چسب های صنعتی(بیشترین سهم مصرف متانول متعلق به فرمالدهید بوده و حدود ۲۹ درصد متانول به این ماده تبدیل می شود.)
- تولید اسید استیک به منظور تولید VAM و استات سلولز در صنایع نساجی
- تهیه DME (دی متیل اتر) جهت جایگزینی سوخت دیزل
- تولید اتیلن و پروپلین به عنوان ماده اولیه صنایع پتروشیمی
مخلوط سازی با بنزین جهت سوخت اتومبیل ها( حدود ۱۰% از متانول تولید شده برای تهیه سوختی مورد استفاده قرار می گیرد که حاصل ترکیب ۸۵ درصد متانول و ۱۵ درصد بنزین سوپر بدون سرب بوده و در بسیاری از کشورها از جمله آمریکا تولید می شود.)
مقایسه زنجیره ارزش متانول درایران و جهان
بررسی های صورت گرفته نشان میدهد که کمتر از ۵% متانول تولیدی کشور در داخل مصرف شده و تبدیل به اسید استیک و MTBE می شود. همچنین اظهارات مدیران ارشد شرکت ملی صنایع پتروشیمی نیز نشان می دهد که برنامه کشور برای توسعه زنجیره ارزش متانول،تبدیل این محصول به پروپلین(MTP) است. این در حالی است که تمرکز زنجیره ارزش متانول دنیا در سال ۲۰۱۳ بر روی محصولات فرمالدهید،دی متیل اتر،اسید استیک و MTBE بوده است، در صورتی که پروپلین سهمی کمتر از ۲ % دارد. بررسی های IHS نشان می دهد که این زنجیره تا سال ۲۰۲۳ به گونه ای دنبال می شود که سهم MTP همچنان پایین خواهد بود.
