تاریخ آخرین بروزرسانی: ۸ام اردیبهشت ۱۴۰۰
مازوت کشتی
مازت یا نفت کوره و یا مازوت (Mazut) یکی از هیدروکربن‌های نفتی است که در مراحل پالایش نفت خام پس از نفتا و بنزین و نفت سفید بدست می‌آید و چون سیاه رنگ است به نام نفت سیاه نیز خوانده می‌شود. این ماده ارزان‌ترین ماده سوختنی برای کوره‌ها، حمام‌ها و تنور نانوایی‌ها و موتورهای دیزلی و برخی نیروگاه‌ها است.
نفت کوره به عنوان نفت سنگین، نفت دریایی یا مازوت نامیده می شود. این سوخت به صورت برشی از برج تقطیر نفت خام به صورت محصول برج تقطیر یا باقیمانده برج تقطیر بدست می آید. به‌طور کلی نفت کوره هر سوخت مایعی است که در بویلرها یا کوره ها برای تولید گرما استفاده می شوند یا در موتور ها برای تولید نیرو مورد استفاده قرار می گیرند به جز سوخت هایی که نقطه فلش آن ها ۴۲ درجه سانتی گراد است و سوخت هایی که در مشعل های پشم ویک یا کتان سوزانده می شوند. نفت گاز از هیدروکربن های با زنجیره های طولانی اختصاصا الکان ها، سیکلوالکان ها و اروماتیک های ساخته می شود. کلمه سوخت گاز همچنین به‌طور سختگیرانه تر برای سوخت های صنعتی سنگین که از نفت خام بدست می آید، و سنگین تر از نفتا و بنزین هستند، به کار برده می شود. مولکول های کوچکتر مانند پروپان، نفتا و بنزین برای خودروها مورد استفاده قرار می گیرد، سوخت جت که دمای جوش نسبتا پایین دارند، در مراحل ابتدایی برج تقطیر بدست آمده و جدا می شوند. محصولات نفتی سنگین مانند سوخت دیزل و روغن های روانکاری فراریت بسیار کمتری دارند و با سرعت پایین تری از برج تقطیر جدا می شوند، در حالی سوخت بانکر دقیقا پایین بشکه ها است، در فرایند تقطیر نفت خام محصول چگال تر از بانکر ها موجودی کربن سیاه و باقی مانده بیتومونس (اسفالتین) میباشد، که برای آسفالت کردن جاده ها و عایق بندی سقف ها مورد استفاده قرار می گیرد.
کشتی‌ها پایدارترین روش برای حمل کالاها هستند کشتی که از نظر انرژی کارآمدتر است، سوخت کمتری را می‌سوزاند، بنابراین آلودگی کمتری را منتشر می‌کند بااین‌حال قوانین سازمان بین‌المللی آیمو برای کارآمدی انرژی از تقاضا برای کشتیرانی سبزتر و پاک‌تر حمایت می‌کند.
این نکته را نیز باید به یادداشت که کشتیرانی به تقاضاهای تجارت جهانی پاسخ می‌دهد. همان‌طور که تجارت افزایش پیدا می‌کند، نیاز به وجود ظرفیت کشتی بیشتری احساس می‌شود.
افزون بر این، حتی محدودیت سختگیرانه تر ۰.۱۰ درصد نیز در حال حاضر در مناطق کنترل آلودگی ECAS که از سوی سازمان بین‌المللی دریانوردی(آیمو) ایجادشده‌اند، در حال اجرا است.
محدودیت ۰.۱۰ درصد سوخت سولفور در چهار ECAS ایجادشده، شامل منطقه دریای بالتیک، منطقه دریای شمال، منطقه آمریکای شمالی( حیطه‌های ساحلی تعیین‌شده آمریکا و کانادا) و منطقه دریای کارائیب آمریکا( در اطراف Puerto و ویرجین آمریکا) است.
در حال حاضر، فراهم‌کنندگان گازوئیل، گازوئیل با سوخت سولفور ۰.۱۰ درصد را برای کشتی‌هایی که نیازمند به استفاده از این سوخت درECAS هستند، تأمین می‌کنند.
قوانین جدید آیمو محتوی سولفور در گازوئیل را محدود می‌کند. بنابراین کشتی‌ها به‌منظور پاسخگویی به قوانین جدید، نیاز به استفاده از گازوئیلی که به‌طور طبیعی سولفور آن به‌اندازه کافی پایین است، دارند.
برخی از کشتی‌ها از طریق نصب سیستم‌های پاک‌کننده گاز خروجی، آلودگی‌ها هوا را محدود می‌کنند که به‌عنوان اسکرابرها شناخته می شوند.
ترکیب سوخت بانکرینگ گازوئیل سنگین با یک گازوئیل با محتوی سولفور خیلی پایین می تواند منجر به کاهش محتوی سولفور در سوخت در سطح استاندارد جهانی شود.
اسکرابر
اسکرابر دستگاه یا تجهیزاتی است که در سر راه خروجی موتور کشتی نصب می‌شود و با شستشوی گازها، ترکیبات مضر و ذرات، میزان آلاینده‌ها را تا حد مجاز کاهش می‌دهد، تنها امتیاز اسکرابر، برگشت سرمایه در مدت دو یا سه سال در کشتی‌های با سن پایین با احتساب اختلاف نرخ فعلی سوخت ۵/۳ درصد نسبت به سوخت کم سولفور است.
تاکنون به علت مسائل مالی و مشکلات فنی تعداد محدودی اسکرابر بر روی شناورها نصب شده است، یکی از مشکلات این روش، هزینه اولیه نسبتاً زیاد آن بوده که نسبت به نوع و سایز کشتی بین دو تا سه میلیون دلار خواهد بود. هزینه نصب بالا و زمان‌بر بودن آن نیز قابل توجه بوده است. از طرفی مشکلات تعبیه دستگاه‌ها و تأسیسات جانبی در رابطه با محدودیت فضای موتورخانه، مصرف آب، برق و در نتیجه افزایش مصرف سوخت، تهیه مجوزهای لازم، هزینه تعمیر و نگهداری، افزایش حجم کاری کارکنان و آموزش‌های لازم، مشکلات نگهداری و دفع پسماند، تعداد محدود تولیدکنندگان و عدم‌توازن بین عرضه و تقاضا، همچنین عدم‌توجیه اقتصادی نصب اسکرابر در کشتی‌های سن بالا را می‌توان از محدودیت‌های اسکرابر بر شمرد.
سوخت کم گوگرد (۵/۰ درصد)
در واقع بهترین گزینه، استفاده از سوخت ۵/۰ درصد مطابق با استاندارد ۲۰۲۰ است. در نتیجه با کمبود عرضه سوخت مورد نظر در کلیه بنادر دنیا، پیش‌بینی می‌شود هزینه سوخت افزایش یابد.
سوخت LNG
این سوخت به عنوان یکی از سوخت‌های پاک با میزان آلایندگی بسیار پایین در صنعت حمل‌ونقل مورد توجه قرار گرفته است ولی نصب تجهیزات و تبدیل کشتی‌های موجود به دوگانه‌سوز و یا گازسوز توجیه نداشته و در مقابل سفارش ساخت کشتی‌های جدید و گازسوز در دستور کار بسیاری از شرکت‌های بزرگ کشتیرانی قرار گرفته است به نحوی که پیش‌بینی می‌شود میزان تقاضای سوخت LNG روند افزایشی قابل توجهی را داشته باشد.
طبق اعلام سایت ship&bunker میزان فروش ۹ ماهه اخیر سوخت LNG در بندر روتردام رشد دو برابری را نسبت به دوره قبل تجربه کرده است.
فراوانی این سوخت در کشور ما و فقدان خدمات سوخت‌رسانی لازم در منطقه فرصت مناسبی برای شرکت‌های سوخت‌رسان فراهم می‌کند تا مطالعات و امکان‌سنجی لازم در این خصوص را به عمل آورده و به عنوان شرکت‌های پیشرو در این صنعت سودده سرمایه‌گذاری کنند.
اثرات قانون ۲۰۲۰ بر صنعت کشتیرانی
یکی از دغدغه‌های شرکت‌های کشتیرانی، تهیه سوخت جدید و مصرف سوخت فعلی قبل از موعد مقرر است زیرا مصرف و حتی نگهداری سوخت فعلی (۵/۳ درصد) از اولین روز ژانویه ۲۰۲۰ غیرقانونی اعلام شده است. از طرفی امکان تأمین و تدارک سوخت مطابق با قوانین جدید حتی در بنادر اصلی دنیا هنوز تأیید نشده است.
استفاده از سوخت با گوگرد پایین مستلزم برنامه‌ریزی دقیق، تغییر پارامترهای فنی و حتی تغییر روغن‌های روانکار سازگار با سوخت جدید، شستشوی مخازن سوخت و آموزش کارکنان در مورد مشکلات پیشرو خواهد بود.
هزینه سوخت به مراتب افزایش خواهد یافت و به تبع آن کرایه حمل دریایی نیز افزایش می‌یابد، شرکت کشتیرانی مرسک اعمال تعدیل نرخ سوخت (BAF) و افزایش کرایه حمل را مدنظر قرار داده است.
رویکرد خطوط کشتیرانی
به گزارش آلفالاینر، در حالی که مدت‌زمان کمی به تاریخ مقرر از طرف سازمان جهانی دریانوردی باقی مانده است، شرکت‌های بزرگ کشتیرانی رویکردهای متفاوتی را اتخاذ کرده‌اند. شرکت MSC بیشترین تعداد اسکرابر را بر روی کشتی‌های ملکی و اجاره بلندمدت خود نصب کرده است، پس از آن اورگرین در رده دوم قرار دارد، شرکت CMA CGM از گزینه‌های ترکیبی شامل نصب اسکرابر و استفاده از سوخت LNG بهره‌مند شده است، شرکت هیوندایی نیز تعداد محدودی اسکرابر بر روی شناورهای خود نصب کرده است، شرکت مرسک در حالی که ۸۰ میلیون دلار برای نصب اسکرابر برنامه‌ریزی کرده اما استفاده از سوخت کم گوگرد را بهترین گزینه اعلام نموده است، به همین جهت قرارداد همکاری با شرکت PBF را جهت تدارک سوخت کم گوگرد در سواحل شرقی آمریکا، نهایی کرده است.
اولویت سایر خطوط کشتیرانی هم استفاده از سوخت کم گوگرد میباشد.
ایران پتانسیل بالایی که در حوزه بانکرینگ دارد؛ اما به دلیل عدم سرمایه‌گذاری در این بخش با عقب‌ماندگی مواجه است. در سال‌های اخیر سرمایه‌گذاری در این بخش آغاز شده و تلاش می‌شود قشم بتواند کشتی‌ها را برای سوخت‌گیری به سمت خود هدایت کند. یکی از لازمه‌های جذب مشتری، افزایش کیفیت سوخت است.
عربستان نیز هدف‌گذاری کرده تا میزان گوگرد در مازوت را به صفر برساند. مقدار گوگرد در مازوت توزیعی در کویت هم کمتر از نیم درصد است. با توجه به اینکه کاهش مقدار گوگرد و افزایش کیفیت مازوت سرمایه‌گذاری سنگینی نیاز دارد، درصدد حذف مازوت هستیم.