لجن نفتی یا اسلج چیست و چه مشکلاتی دارد؟

 ذخیره نفت خام در مخازن سبب می شود مقدار زیادی لجن در کف آنها تشکیل شود که لازم است بطور مناسبی تصفیه و دفع گردند.

لجن مخازن ذخیره سازی نفتی

سالیانه مقادیر زیادی لجن در مخازن ذخیره سازی فراورده های نفتی تولید می گردد.

این لجن در نتیجه جذب ترکیبات روغنی بر روی ذرات جامد و ته نشینی آن تشکیل می شود.

از آنجایی که این لجن می تواند حاوی مقادیر بالایی از ترکیبات آلی سمی و فلزات سنگین باشد به عنوان منبعی از آلاینده ها محسوب می شود و رهاسازی آن در محیط بدون اعمال روش های تصفیه آثار سویی به همراه دارد. در پروژه حاضر نمونه هایی از لجن مخزن بنزین تهیه و مورد آنالیز قرار گرفت.

نتایج آنالیز نمونه نشان می دهد که میزان کدورت NTU 1126، میزان TDS (کل جامدات محلول) ۶۸۴، میزان TS (کل جامدات) ۱۴۷۸، میزان COD (اکسیژن خواهی شیمیایی) ۱۷۴۵، BOD5 (اکسیژن-خواهی زیست- شیمیایی پنج روزه) ۸۶۲ و میزان O&G(روغن و چربی) mg/L 1352 می باشد. تمامی این مقادیر بالاتر از حدود استانداردهای سازمان منابع نفتی و سازمان محیط زیست ایران می باشد. بنابراین لجن مخزن بنزین پتانسیل آلودگی بالایی دارد.

تصفیه زیستی

به منظور کاهش کدورت نمونه از روش انعقاد و لخته سازی (تصفیه شیمیایی) و جهت حذف ترکیبات آلی نمونه از روش لجن فعال (تصفیه زیستی) استفاده گردید. با استفاده از تصفیه شیمیایی و زیستی می توان %۹۸ از کدورت، % ۹۷ از TS، %۹۸ از COD، %۹۸ از BOD5 و %۹۹ از روغن و چربی را حذف نمود. بدین ترتیب روش های تصفیه مورد استفاده در این پروژه، در حذف بار آلودگی نمونه لجن بنزین مؤثر عمل نموده اند و می توان آنها را در مقیاس بزرگتر برای تصفیه سایر لجن های نفتی به کار برد.

اصولاً مدیریت پسماندهای صنعتی جزو لاینفک فرایندهای تولیدی صنایع مختلف است که در این بین این مهم در صنعت نفت و به خصوص در صنایع پالایش نفت از اهمیت بسیاری برخوردار است، از آنجا که نفت خام از اعماق زمین استخراج می‌شود و در حین فرایند استخراج و انتقال آن به پالایشگاه‌های نفت باید از فرایندهای مختلف عبور کند که همواره با ناخالصی‌های گوناگونی همراه است، این ناخالصی‌ها می‌تواند شامل ترکیبات سخت، گل‌های حفاری، ذرات معلق، آب، نمک، فلزات و رسوبات مختلف باشد که به مجموعه این موارد که معمولاً در مخازن ذخیره نفت خام ته‌نشین می‌شوند و پس از رسوب‌گذاری باقی می‌مانند لجن نفتی گفته می‌شود.

مشکلات لجن نفتی

از آنجا که لجن‌های نفتی در مخازن ذخیره، ظروف عملیاتی، نمک‌زداها، حوضچه‌ها و خطوط لوله عبور می‌کنند مشکلات متعددی برای عملیات تصفیه نفت خام به وجود می‌آورند که ایجاد خوردگی در مسیرهای عبوری یا در مخازن، افزایش میزان ضایعات و ایجاد آلودگی‌های زیست‌محیطی، کاهش ظرفیت ذخیره‌سازی مخازن، افزایش رسوب در جداره‌های لوله‌ها و ظروف گوناگون و در نتیجه ایجاد خوردگی زیر رسوبی، ایجاد افت فشار در لوله و مجاری مختلف سیستم پالایش، ایجاد پدیده «هات اسپات» (Hot Spot) در مسیرهایی با دمای بالا مانند تیوب‌های کوره‌ها، ایجاد آلودگی‌های محیط زیست (آب و خاک) و نازیبایی ناشی از تجمیع آنها در محیط، ایجاد بوی نامطبوع و انتشار گازها و بخارات سمی و مضر برخی از آنهاست.