مشخصات گازوئیل با کیفیت

سوخت خودروهای دیزلی

سوخت خودروهای دیزلی یکی از مهمترین منبع آلودگی هوا به شمار می رود و استاندارد بودن و کیفیت سوخت مصرفی خصوصا میزان گوگرد در گازوئیل در کیفیت هوا تاثیر مستقیم دارد.

گازوئیل اصلی‌ترین سوخت مایع در سبد پنج فرآورده عمده نفتی است که در آن گاز مایع، بنزین، نفت سفید و نفت کوره نیز وجود دارند. حدود ۴۰ درصد سبد مصرف فرآورده‌های نفتی را گازوئیل تشکیل می‌دهد.

نفت گاز یا گازوئیل به عنوان سوخت موتورهای دیزلی و تأسیسات حرارتی بکار می رود. محدوده هیدروکربن های آن ۲۵۰ درجه سانتیگراد می باشد. نفت گاز عمدتاً از سه گروه – با دامنه نقطه جوش ۳۸۵ C و حتی ۲۵ C۱۴-C بین ۲۰ ۵۴ و ماکزیمم نقطه ریزش صفر درجه °C پارافینیک، نفتنیک و آروماتیک تشکیل شده و دارای حداقل نقطه اشتعال ۸۲۰- می باشد. مهمترین مشخصه آن عدد ۸۶۰ kg/m ۱۵.۶ برابر با ۳ °C سانتی گراد می باشد. دانسیته آن در دمای ستان است که باید بیشتر از ۵۰ باشد تا موتور نرم و بی صدا کار کند. یک معیار اندازه گیری برای نشان دادن زمان تاخیر احتراق سوخت در موتورهای (Cetane number) عدد ستان دیزل است. این عدد زمان تاخیر میان شروع پاشش به داخل محفظه احتراق و شروع احتراق سوخت را نشان می دهد. در طی این تاخیر زمان، سوخت جمع شده و سپس محترق می گردد و این احتراق به صورت انفجار صورت می گیرد تا بتواند یک ضربه قدرت تولید نماید. هر چه زمان تاخیر کمتر باشد احتراق یکنواخت تر خواهد بود. حداقل عدد ستان برای نفت گاز باید ۵۰ باشد. میزان عدد ستان بستگی به فرایندی دارد که نفت گاز از آن تولید میشود. نفت گاز تولید عدد ستان بالایی دارند و کیفیت احتراق آنها بسیار خوب است.

بهبود عدد ستان سوخت های دیزلی معمولاً به وسیلۀ یک سری مواد افزودنی که به احتراق خود به خودی داخل موتور کمک می­‌کنند انجام می­‌شود. این مواد افزایندۀ عدد ستان اصطلاحاً پرو-ستان (Pro – Cetane) نامیده می­شوند. پروستان ها اکسیدکننده های ناپایداری هستند که در اثر تجزیه، رادیکال های آزاد تولید می­کنند و فرآیند احتراق خود به خود در داخل موتور دیزل را تسهیل می‌­کنند.

دو گروه از ترکیبات آلی به نام پراکسیدها (R – O – O – Rˊ) و نیتراتها از مواد معروف افزایندۀ عدد ستان هستند. با توجه به هزینۀ کمتر، در دسترس بودن و استفادۀ راحت تر معمولاً از نیترات‌هایی مانند اتیل هگزیل نیترات به عنوان پروستان بهبود دهندۀ عدد ستان استفاده می‌­شود.

به طور کلی هرچه ساختار گروه هیدروکربنی زنجیری و کم شاخه تر باشد عدد ستان بالایی دارد. ترکیبات آروماتیک و حلقوی دارای عدد ستان بسیار پایینی هستند که باید از گازوئیل حذف شوند. نمودار زیر تغییرات عدد ستان ترکیبات مختلف هیدروکربنی را با افزایش تعداد اتم کربن نشان می‌­دهد. همان طور که از نمودار مشاهده می­گردد گروه نرمال پارافین ها دارای بیشترین عدد ستان نسبت به دیگر گروه های هیدروکربنی هستند.

گازوئیل یورو ۴ گوگرد پایینی دارد و به صورت یک آلاینده ثانویه وارد هوا نمی‌شود و در خودروها یی که از آن استفاده می کنند تجهیزات کنترل دوده دیزل‌ها را هم حفظ خواهد کرد و رنگ روشنتر و روغن و بوی کمتری نسبت به گازوئیل های دیگر دارد.