مقدمهای بر مازوت و انواع آن
مازوت یا نفت کوره یکی از محصولات باقیمانده از فرآیند پالایش نفت خام است. این ماده سنگین برخلاف هیدروکربنهای گازی و سبک همچون ایزوبوتان ، گاز پنتان و… در انتهای برج تقطیر باقی میماند، زیرا از هیدروکربنهای بسیار سنگین تشکیل شده است که نقطه جوش بالایی دارند. مازوت به صورت مایع غلیظ و تیرهرنگ استخراج میشود و به دلیل داشتن گرانروی (ویسکوزیته) بالا، به سختی جریان مییابد و معمولاً برای پمپاژ یا احتراق، نیاز به پیشگرمایش دارد.
یکی از مهمترین شاخصها برای طبقهبندی مازوت ویسکوزیته آن است که معمولاً با واحد سانتیاستوک (cSt) در دمای ۵۰ درجه سانتیگراد اندازهگیری میشود. بر همین اساس، مازوت به انواع مختلفی تقسیم میشود:
- مازوت ۱۸۰ (با ویسکوزیته حدود ۱۸۰ cSt)
- مازوت ۲۸۰ (با ویسکوزیته حدود ۲۸۰ cSt)
- مازوت ۳۸۰ (با ویسکوزیته حدود ۳۸۰ cSt)
- و انواع سنگینتر مانند مازوت ۵۰۰ و مازوت ۷۰۰
مازوت ۳۸۰ چیست؟
مازوت ۳۸۰ یکی از انواع نفت کوره سنگین است که به دلیل ویسکوزیته نسبتاً بالا (حدود ۳۸۰ سانتیاستوک در دمای ۵۰ درجه سانتیگراد) به عنوان یک سوخت صنعتی شناخته میشود. این نوع مازوت به صورت مایع غلیظ و تیرهرنگ بوده و برای استفاده، نیاز به پیشگرمایش دارد تا بتواند به راحتی در سیستمهای سوخترسانی جریان یابد. مازوت ۳۸۰ بیشتر در صنایع بزرگ و حملونقل دریایی بهویژه به عنوان سوخت اصلی کشتیهای اقیانوسپیما و دیگهای بخار صنعتی مورد استفاده قرار میگیرد. دلیل اصلی انتخاب آن، قیمت نسبتاً پایین و انرژی حرارتی بالا در مقایسه با سوختهای سبکتر است، هرچند مصرف آن نیازمند رعایت استانداردهای زیستمحیطی بهویژه در زمینه میزان گوگرد میباشد.
آنالیز مازوت ۳۸۰ ایران
باتوجه به برگه آنالیز مازوت ۳۸۰ ایران، این فرآورده نفتی دارای حداکثر چگالی ۹۹۰ کیلوگرم بر متر مکعب در دمای ۱۵ درجه سانتیگراد بوده و نقطه ریزش آن حداکثر ۳۲ درجه سانتیگراد است. همچنین نقطه اشتعال این سوخت حداقل ۶۵ درجه سانتیگراد میباشد که نشاندهنده سطح ایمنی نسبی در ذخیرهسازی و حملونقل آن است. این سوخت به دلیل گرانروی بالا، نیازمند سیستم پیشگرمایش برای پمپاژ و احتراق مؤثر است.
از نظر ترکیب شیمیایی، میزان گوگرد کل در مازوت ۳۸۰ حداکثر ۳.۵ درصد وزنی اعلام شده که آن را در دسته سوختهای پرگوگرد قرار میدهد. این ویژگی موجب میشود مصرف آن در مناطق دارای محدودیتهای زیستمحیطی مانند مناطق تحت مقررات IMO، مستلزم استفاده از سیستمهای تصفیه دود (Scrubber) باشد.
با توجه به برگه آنالیز مازوت ۳۸۰ ایران، ارزش حرارتی حداقل ۴۱.۷ مگاژول بر کیلوگرم است که این مقدار برای سوخت سنگینی مانند مازوت قابل قبول است. همچنین با بررسی دیگر پارامترها به این نتیجه میرسیم که میزان ناخالصیها در این فرآورده نفتی کنترلشده هستند اما همچنان ممکن است برای برخی تجهیزات حساس مشکلاتی ایجاد کند.
به طور کلی با بررسی آنالیز مازوت ۳۸۰ ایران به این نتیجه میرسیم که این سوخت سنگین برای کاربرد در کشتیهای بزرگ، نیروگاهها و کورههای صنعتی مناسب است.