پالایشگاه جام نگر
پالایشگاه جام نگر ، (Jamnagar Refinery) بزرگترین پالایشگاه نفت در جهان است ، که در شهر جام نگر، گجرات ، هند قرار دارد.
پالایشگاه جام نگر که در ۱۴ ژوئیه ۱۹۹۹ فعالیت خود را آغاز نموده، متعلق به شرکت نفتی ریلاینس است و هم‌اکنون ظرفیت تولید نفت خامی معادل ۶۶۸٫۰۰۰ بشکه در روز را، دارا میباشد. ظرفیت پالایش ترکیبی (مجموع دالایش) این پالایشگاه برابر ۱٫۲۴ میلیون بشکه (معادل ۱۹۷٫۰۰۰ مترمکعب) در روز برآورد شده‌است.
جواهری در تاج!
جواهری در تاج! نام بزرگترین پالایشگاه خصوصی در جهان است . “پالایشگاه جام نگر” واقع در شمال‌غربی هند در ایالت گجرات قرار دارد. این مجتمع نخستین پالایشگاه کاملاً خصوصی هند و بزرگترین آن، در جهان است که با ظرفیت یک میلیون و ۲۴۰ هزار بشکه ای خود حدود یک‌چهارم از کل ظرفیت پالایشی کشور هند را به خود اختصاص داده است. جواهری در تاج با بیش از ۳۱ کیلومتر مربع مساحت با قرار گرفتن در کنار بندری بزرگ برای بارگیری فرآوردهای نفتی معادل ۵۰ میلیون تن در سال تنها در ۳۶ ماه احداث شد.تولیدات این پالایشگاه علاوه بر صادرات به بازارهای خارجی، خوراک لازم را برای صنعت پتروشیمی هند که در یک دهه گذشته در حدود ۷.۸۶ میلیارد دلار برایش هزینه شده است را تامین می کند.
این پتروپالایشگاه با تولید ۷۵۰۰ تن اتیلن و ۳۶۵۰۰ تن پروپیلن در سال ، بخشی از خوراک لازم برای صنعت پتروشیمی هند را تامین می‌کند. در طراحی و احداث پتروپالایشگاه، فرآیندهای پالایشی و پتروشیمیایی شامل جریان‌های مواد و انرژی در یک مجموعه واحد ادغام می‌شوند. اصلی‌ترین هدف ساخت پتروپالایشگاه را می‌توان افزایش سودآوری و کاهش ریسک سرمایه‌گذاری دانست. پتروپالایشگاه جام‌نگر از ۸ واحد جداگانه شامل برج تقطیر اتمسفریک و خلاء، واحد کراکینگ کاتالیستی بستر سیال (FCCU)، واحد تولید آروماتیک‌ها، واحد تولید پروپیلن، واحد بازیافت گوگرد، نیروگاه، کک‌ساز تاخیری و تولید هیدروژن تشکیل شده است.
با ادغام صنعت پالایش و پتروشیمی و در نتیجه احداث مجتمع های پتروپالایشگاهی می توان سودآوری این صنعت را چندین برابر کرد. طرحی که سال هاست مورد توجه کشورهای فعال در صنعت نفت و گاز قرار گرفته است.
پتروپالایشگاه کوچی
پتروپالایشگاه کوچی هند در ابتدا به صورت پالایشگاه بوده و در سال ۱۹۴۷ توسط شرکت آمریکایی فیلیپس ساخته شده است. ظرفیت اولیه پالایشگاه ۶۰ هزار بشکه در روز بوده که در طول این سال ها چندین برابر شد و به ۳۵۰ هزار بشکه رسید.
این پالایشگاه در سال ۱۹۸۹ با اضافه شدن بخش پتروشیمیایی به تولید بیش از ۱۰۰ هزار تن مواد شیمیایی در سال رسید. همچنین با افزوده شدن واحدهای مختلف در سال های ۲۰۰۳ و ۲۰۰۸، ظرفیت پتروپالایشی خود را افزایش داد.
گردش مالی این پتروپالایشگاه ۲ میلیارد و ۵۰۰ میلیون دلار میباشد که در آخرین سال مالی، به میزان ۲۸۰ میلیون دلار صادرات داشته است.
به نقل از پلاتس، شرکت ریلاینس اینداستریز (Reliance Industries) غول پالایش و پتروشیمی هند به تازگی در بیانیه ای از راه اندازی فاز نخست مجتمع تولید پاراکسیلن (PX) خود واقع در شهر جام نگر ایالت گجرات این کشور خبر داد. این مجتمع از ظرفیت تولید ۲ میلیون و ۲۰۰ هزار تن پاراکسیلن در سال برخوردار است.
ظرفیت تولید شرکت ریلایس
مجتمع جدید، ظرفیت تولید این محصول شرکت ریلاینس را به بیش از دو برابر افزایش می دهد و رقم فعلی را به چهار میلیون و ۲۰۰ هزار تن در سال می رساند. بدین ترتیب این شرکت دومین تولیدکننده بزرگ پاراکسیلن جهان با در اختیار داشتن به ترتیب ۹ و ۱۱ درصد از ظرفیت و سهم تولید جهانی خواهد بود.
موکش آمبانی، رئیس و مدیر عامل شرکت ریلاینس، راه اندازی مجتمع تولید پاراکسیلن جام نگر را سرآغاز اجرای یک رشته از طرح های توسعه ای مهم شامل کراکر off-gas پالایشگاهی (refinery off-gas cracker)، پروژه واردات اتان و گاز سازی کک نفتی دانست.
پروژه های یادشده بخشی از یک سرمایه گذاری عظیم به ارزش بیش از یک تریلیون روپیه (معادل ۱۴ میلیارد و ۷۰۰ میلیون دلار) در بخش پالایش و پتروشیمی در سراسر دنیا محسوب می شوند.
ظرفیت تازه ایجاد شده برای تولید پاراکسیلن، عملیات یکپارچه سازی و ادغام درون زنجیره ارزش پلی استر (polyester value chain) شرکت ریلاینس را تکمیل می کند و به بهبود حاشیه سود این شرکت می انجامد. به علاوه ارزش تولیدات پالایشگاه های ریلاینس در شهر جام نگر ایالت گجرات را افزایش می دهد.